آشنایی با نحوه اجرای سقف تیرچه بلوک
آشنایی با نحوه اجرای سقف تیرچه بلوک
یکی از اصلی‌ترین و متداول‌ترین روش‌های اجرای سقف در ایران تیرچه بلوک می‌باشد. این روش نسبت به سایر روش‌ها آسان، سریع و مقرون به صرفه است و به همین سبب اکثر سازه‌ها از قبیل منازل مسکونی، مجتمع‌های آپارتمانی (مسکونی و تجاری)، فروشگاه‌ها، پاساژ‌ها، ادارات، بیمارستان‌ها و … با اجرای سقف تیرچه بلوک احداث می‌شوند. تا به حال نیز عملکرد مناسبی از این روش مشاهده شده و صرفاً ورود تجهیزات و ادوات بروز در صنعت ساختمان‌سازی و معماری موجب شده تا مراحل اجرای سقف تیرچه بلوک سریع‌تر و راحت‌تر انجام شود. از آنجایی که سقف هر سازه پس از فونداسیون مهمترین بخش به شمار می‌رود، کیفیت و نحوه اجرای آن اهمیت فراوانی دارد. به طوری که بسیاری از مهندسان و معماران به نحوه صحیح و اصولی اجرای سقف توجه ویژه‌ای دارند و همواره سعی می‌کنند از تجهیزات بروز و نیروی انسانی متخصص و باتجربه برای این کار استفاده کنند. با توجه به اهمیت این موضوع در بخش ساختمان‌سازی برای آشنایی بیشتر با تحوه اجرای سقف تیرچه بلوک با ما همراه باشید.
سقف تیرچه بلوک چیست؟
این نوع از سقف با ترکیبی از تیرچه‌های فلزی و سیمانی و همچنین بلوک (سیمانی یا سفالی) ساخته شده است. به همین سبب با نام سقف تیرچه بلوک در بین مهندسان، معماران و استادکاران شناخته می‌شود. در این خصوص دو نوع سقف با تیرچه‌های بلوکی و فولادی وجود دارد و مصرف‌کنندگان متناسب با نیاز، نوع سازه و شرایط اقتصادی مناسب‌ترین و مقرون به صرفه‌ترین روش را انتخاب نموده و بکار می‌برند. البته در گذشته معمولاً از سقف‌های طاق ضربی برای ساخت بنا‌های مختلف استفاده می‌کردند. که با پیشرفت تکنولوژی و ورود فناوری‌های نوین به صنعت ساختمان‌سازی اجرای سقف تیرچه بلوک جایگزین آن شده و عملکرد قابل قبولی نیز تا به امروز از آن مشاهده شده است. شایان ذکر است که سقف طاق ضربی نسبت به ارتعاشات و زلزله‌های مخرب عملکرد مناسبی ندارد و دچار صدمه شدید می‌شود. از این رو سقف‌های تیرچه بلوکی به لحاظ برخورداری از ساختار مستحکم و مقاوم روی کار آمده‌اند.
بلوک‌های بکار رفته در سقف‌های تیرچه بلوکی کدامند؟
یکی از مدل‌های اصلی و پرکاربرد سقف‌های تیرچه بلوکی، سقف دال نام دارد. در این خصوص برای کاهش وزن سقف و بهبود استحکام آن از بلوک‌های تو خالی استفاده می‌کنند. در واقع با این کار بار مرده سقف کاهش می‌یابد و به نسبت هرچه بار و وزن سقف کمتر باشد، مفاومت بیشتری از خود نشان می‌دهد. بدین ترتیب اصلی‌ترین و مهمترین بلوک‌های بکار رفته در سقف تیرچه بلوک به قرار زیر است:
۱- بلوک سیمانی
این نوع از بلوک مصرفی وزنی در حدود ۱۵ تا ۲۰ کیلوگرم دارد. به همین سبب نسبت به سایر بلوک‌ها و مواد مصرفی سنگین‌تر می‌باشد و وزن سقف را تا حد زیادی افزایش می‌دهد. از این رو امروزه کمتر شاهد استفاده از این نوع بلوک در سقف انواع سازه هستیم.
۲- بلوک سفالی
بلوک‌های سفالی از رس تولید شده‌اند و بعد از عمل‌آوری اولیه در کوره پخته می‌شود. این دسته از بلوک‌ها سبک‌تر از بلوک‌های سیمانی می‌باشند و استفاده از آن‌ها موجب کاهش وزن سقف می‌گردد. رنگ یکنواخت و پخت یک دست بلوک‌های سفالی ظاهر آن‌ها را صاف و عاری از هرگونه ترک کرده است. بر همین اساس بدون انحناء و خمیدگی روی سقف قرار می‌گیرد و بدین ترتیب سطح آن کاملاً صاف و مستقیم می‌شود.
۳- بلوک پلی استایرن (یونولیت)
در دهه اخیر اغلب از یونولیت در سقف سازه‌های مختلف استفاده می‌شود. به دلیل اینکه یونولیت در مقایسه با بلوک‌های سیمانی و سفالی وزن بسیار کمتری دارد و وزن سقف را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. علاوه بر این هزینه تهیه، حمل و نصب این نوع از بلوک‌ها کمتر از سایر محصولات موجود در بازاز است و در حال حاضر بهترین گزینه برای اجرای سقف تیرچه بلوک با کمترین هزینه می‌باشند.
مزایای اجرای سقف تیرچه بلوک
به طور کلی اجرای سقف کاذب مزایای فراوانی را برای سازه‌ها، ساکنین، مهندسان و استادکاران به همراه دارد. که از بین اصلی‌ترین و مهمترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
– سقف بسیار سبک
– مفاومت بالا در برابر آتش سوزی
– استحکام بالا در برابر زلزله و باد (به ویژه باد‌های شدید، تگرگ و طوفان)
– عایق مناسب برای صوت، سرما، گرما و رطوبت
– به وجود آوردن سطح صاف و هموار روی سقف
– افزایش استحکام سازه
– امکان ساخت چندین طبقه روی هم به صورت استاندارد و با مقاومت بالا
مراحل اجرای سقف تیرچه بلوک
برای اجرای صحیح، اصولی و استاندارد سقف تیرچه بلوک یک سری مراحل کلی در نظر گرفته شده است. تا مهندسان، معماران و استادکاران متناسب با ابعاد محیط، نوع ساز و مصالج موجود اقدام به اجرای سقف تیرچه بلوک کنند. در این خصوص مراحل اصلی اجرای سقف‌های تیرچه بلوک به شرح زیر عبارت است از:
۱- نصب و جای‌گذاری تیرچه‌ها
این بخش از اجرای سقف که به عنوان اولین مرحله نیز از آن یاد می‌شود، به نصب و جای‌گذاری تیرچه‌ها اختصاص یافته است. بدین صورت که تیرچه‌های تهیه شده در فواصل مشخص و استاندارد که غالباً ۵۰ سانتی‌متر است، قرار داده می‌شوند. شایان ذکر است که تمامی تیرچه باید در یک راستا به صورت صاف قرار بگیرند. تا هنگام قرار دادن بلوک‌ها و بتن‌ریزی سقف در یک راستا امتداد پیدا کند و فاقد هرگونه کجی، انحناء و قوس باشد.
۲- شمع‌بندی سقف با نصب تکیه گاه‌های موقت
در این مرحله برای نگهداری سقف از یک سری شمع یا تکیه گاه استفاده می‌شود. هدف از این کار جلوگیری از ریزش احتمالی بتن‌ها می‌باشد و معمولاً پس از سفت شدن بتن روی سقف باز می‌گردد. در این خصوص نیز هرچه ابعاد سقف بزرگتر باشد، به نسبت باید از تکیه گاه‌های بیشتری استفاده کرد. همواره توجه داشته باشید که تکیه گاه‌ها به طور کامل زیر سقف قرار بگیرند و پایه‌های آن‌ها کاملاً روی زمین محکم شود. زیرا هرگونه حرکت احتمالی موجب بهم ریختگی قالب‌های بتنی می‌شود و علاوه بر خراب شدن ظاهر بتن سقف، احتمال ریزش آن نیز وجود خواهد داشت.
۳- پر کردن بین تیرچه‌ها با بلوک
پس از قرار دادن تیرچه‌ها و شمع‌بندی زمان آن فرا می‌رسد تا فضای خالی بین آن‌ها را به وسیله بلوک پر نماییم. در این زمینه نیز بلوک‌ها در ردیف‌های موازی و یکسان بین تیرچه‌ها قرار می‌گیرند و تمامی بخش‌های سقف را می‌پوشانند.
۴- آرماتوربندی سقف
در این مرحله نیز میلگرد‌های موردنیاز در بخش‌های مختلف سقف قرار داده می‌شود و به وسیله سیم‌های مخصوص توسط استادکاران آرماتوربند محکم کاری می‌شود. از آنجایی که میلگرد‌های فولادی بکار رفته در سقف‌های تیرچه بلوکی موجب افزایش استحکام، مقاومت و طول عمر آن‌ها می‌شود، فرآیند آرماتوربندی اهمیت فراوانی دارد. از این رو حتماً باید از استادکاران ماهر و افراد باتجربه استفاده کنید.
خاطر نشان می‌شود که متناسب با نوع سازه، اندازه و مدل مصالح و آهن آلات بکار رفته در سقف نیز تغییر می‌یابد. بدین ترتیب قبل از آرماتوربندی باید نوع و مدل میلگرد‌ها را مورد ارزیابی و بررسی قرار دهید و سپس اقدامات لازم را درخصوص فرآیند آرماتوربندی سقف انجام دهید. به طور معمول میلگرد‌ها در فواصل ۱۵،۲۰ و ۲۵ سانتی‌متری از یکدیگر قرار می‌گیرند و معمولاً از میلگرد‌های با قطر ۶ و ۸ میلی‌متر برای آرماتوربندی سقف استفاده می‌گردد.
۵- قالب‌بندی سقف
معمولاً برای دور سقف، بازشو‌ها و حدفاصل تکیه گاه‌ها یک سری قالب‌بندی در نظر گرفته شده و پس از آرماتوربندی، قالب‌های تهیه شده در محل مناسب نصب می‌شوند.
۶- بتن‌ریزی سقف
این بخش از مراحل اجرای سقف تیرچه بلوک بعد از آرماتوربندی و قالب‌بندی انجام می‌گردد و بتن به منظور پر کردن فضای بین بلوک‌ها، تیرچه‌ها و قالب‌ها روی تمامی قسمت‌های سقف ریخته می‌شد. تا علاوه بر پوشاندن کامل فضا‌ها و شکاف‌ها، سقف به صورت صاف و یک دست در بیاید. در این مرحله نیز به وسیله موتور ویبره تمامی حباب‌های موجود در بتن از بین می‌رود. تا ضمن جلوگیری از بروز هرگونه سوراخ و شکاف، استحکام و مقاومت بتن افزایش پیدا کند. تحقیقات و بررسی‌های به عمل آمده نیز نشان داده که استفاده از موتور ویبره باعث می‌شود تا بتن به تمامی سوراخ‌ها و فضا‌ها نفوذ پیدا کند و همین امر کیفیت بتن‌ریزی را تا حد زیادی افزایش می‌دهد.
سخن آخر
اکنون که با مفهوم سقف تیرچه بلوک، مزایا و مراحل اجرای سقف تیرچه بلوک آشنا شدید، می‌توانید متناسب با نوع سازه، تعداد طبقات، ابعاد محیط و شرایط اقتصادی از مناسب‌ترین و مقرون به صرفه‌ترین روش برای اجرای سقف تیرچه بلوک استفاده نمایید. تا علاوه بر تسریع فرآیند اجرای سقف شاهد افزایش کیفیت و طول عمر آن باشید. در این راستا نیز شرکت‌ها و مؤسسات مختلف مشغول به فعالیت هستند و شما نیز برای انجام این کار به صورت تخصصی و استاندارد، می‌توانید از توان، تجربه و تجهیزات بروز آن‌ها در زمینه اجرای سقف انواع سازه به بهترین شکل ممکن استفاده کنید.